2020/09/27، 10:40 AM
یکی از مولفه های تاثیر گذار در اهمیت بالکان، موقعیت جغرافیایی این منطقه است. به طور تاریخی، موقعیت قرارگیری شرق اروپا از لحاظ واقع شدن بین بازارها وقدرت های شرق و غرب همواره برای این منطقه هم منشا خیر و هم شر بوده است. جنوب شرقی اروپا نوعی منطقه حائل بین قدرت های رقیب بوده که این نکته اهمیتی استراتژیک به این منطقه اعطا کرده و نیز مسبب توسعه آن است. حتی در دوران جنگ هم کماکان تجارت ادامه داشته و یکی از منابع اصلی تجارت در مرزهای این کشورها بوده است.
[1]EU Drug Market Report 2016, EMCDDA
[2]OCTA, EU organized crime threat assessment, EUROPOL report 2012.
[3]Paoli, L., & Reuter, P. (2008). Drug Trafficking and Ethnic Minorities in Western Europe. European Journal of Criminology, 5(1), 13–37.
[4]Laundering the Proceeds of Corruption, THE FINANCIAL ACTION TASK FORCE (FATF), July 2011
[5]Věra Stojarová,“Organized Crime in the Western Balkans”, HUMSEC Journal, Issue 1,2007.
در سالهای اخیر بویژه پس از بحران یوگسلاوی و کوزوو، این منطقه به ترانزیت انواع قاچاق و تجارت غیرقانونی از قاچاق انسان وموادمخدر تا کالاهای تقلبی، بوده است. همچنین به دلیل قرارگیری بین منبع اصلی تولید هروئین و نیز بزرگترین بازارهای مصرف این مخدر، این منطقه در معرض آسیب های بسیاری از تبعات و اثرات این عرضه گسترده بوده است. جدا از اهمیت حساسیت های جغرافیایی این منطقه، مشخصه اصلی این منطقه وجود گروه های جرائم سازمان یافته در این منطقه است که در نتیجه بی ثباتی های سیاسی کشورهای بالکان شکل گرفته است. شوک پس از کمونیسم، انواع منازعات و گذار به دموکراسی و نیز ضعف اقتصادی و به تبع آن فقر و بیکاری مردم منطقه، زمینه را برای ایجاد این گروه ها مساعد نموده است.
مسیر بالکان کماکان مبدا ورود هروئین به قاره اروپاست. تحولات مهم اخیر در منطقه خاورمیانه منجر به ظهوردو انشعاب جدید یکی قفقاز جنوبی و دیگری سوریه و عراق، در این مسیر شده است. ترکیه هم از منظر محل فعالیت های جرائم گروه های سازمان یافته و هم اقدامات مقابله ای با موادمخدر و نیز به دلیل مجاورت با مناطق بی ثباتی در خاورمیانه، اهمیت ویژه ای دارد. ارتباطات احتمالی میان جریان های هروئین با گروه های تروریستی در منطقه، دغدغه بزرگی است و ترکیه بازیگر کلیدی در کمک به مبارزه با این اقدامات است.
مسیربالکان افغانستان را از طریق ایران و ترکیه به مشتریان اروپایی متصل می کند. این مسیراز دهه 1980 و یا حتی زودتر، به منظور قاچاق هروئین به اروپا استفاده می شده است. در این مسیر ترکیه تقاطع کلیدی و شهر استانبول مقر هماهنگی های تقسیم وتوزیع هروئین قاچاق به دیگر نقاط است. هروئین قاچاق از ترکیه به سه شیوه هوایی، زمینی و دریایی به غرب اروپا قاچاق می شود:
- مسیرفرعی جنوبی از طریق یونان، آلبانی و ایتالیا و بیشتر بوسیله کشتی
- مسیر فرعی مرکزی از طریق بلغارستان، مقدونیه، صربستان، مونته نگرو، بوسنی هرزگوین، کرواسی و اسلونی به سمت ایتالیا یا اتریش و اغلب زمینی
- مسیر فرعی شمالی از بلغارستان و رومانی به مجارستان، اتریش، جمهوری چک، مجارستان یا آلمان که اغلب زمینی است.[1]
از منظر جغرافیایی، بیشترین فعالیت گروه های جرائم سازمان یافته اتحادیه اروپا در چندین قطب اصلی این منطقه به چشم میخورد. قطب شمال غرب نقش مهمی برای هماهنگی توزیع موادمخدر به دلیل مجاورت با مقاصد و بازارهای پرسود منطقه به انضمام زیرساخت های حمل و نقل و بازرگانی و همچنین حجم تولید این مناطق، دارد. قطب شمال شرق محل ترانزیت کالاهای قاچاق از و به سوی حوزه بالتیک و اوکراین و بلاروس و نیز زمینه ای برای اشاعه خشونت گروه های جرائم سازمان یافته محسوب می شود. قطب جنوب غرب منطقه ترانزیت حشیش و کوکائین و نیز توزیع موادمخدر و همچنین قاچاق انسان است. این منطقه، قطب انواع جرائم سازمان یافته از قبیل قربانیان بردگی جنسی و مهاجران غیرقانونی و نیز فضایی برای گروه های مجرمانه در اروپاست.
قطب جنوب شرق اروپا در سالهای اخیر توسعه چشمگیری در نتیجه قاچاق از طریق دریای سیاه، گسترش مسیرهای بالکان و نیز افزایش گسترده مهاجرت های غیرقانونی از طریق یونان داشته است. در نتیجه این تغییرات، منطقه بالکان غربی و نیز جنوب شرق اروپا شاهد توسعه گروه های جرائم سازمان یافته آلبانی تبارها، ترک ها و نیز گروه های جرائم سازمان یافته شوروی سابق از طریق بلغارستان و رومانی برای ورود به منطقه شنگن و عبور از موانع ویزا هستند.[2]
یکی از فعالیت های عمده گروه های جرائم سازمان یافته در منطقه بالکان تجارت هروئین از آسیا به اروپاست است. اما از بین همه این گروه ها، آلبانیایی ها و ترک ها نقش اصلی را به عهده دارند.دلایل متعددی برای این ظهور گسترده وجود دارد. پائولی و رویتر[3]حداقل 4 دلیل را برشمرده اند. یک، موقعیت اجتماعی پایین آنها در میان کشورهای میزبان با فرصت های کم شغلی. دوم، مهاجرت آلبانی ها و ترک ها به سراسر نقاط اروپا. سوم، ارتباطات نزدیک خانوادگی میان این جوامع. مجاورت جغرافیایی آلبانی و ترکیه به مسیرهای قاچاق که باعث میشود که دسترسی آنها به مواد راحت تر باشد. علاوه براین، گروه های دیگری همچون کوزا نوسترا ایتالیا، کامورا فرانسه و همچنین گروه های افریقایی فعال در فرانسه و دانمارک و گنگ موتورسواران در آلمان و کشورهای اسکاندیناوی نیز به توزیع هروئین مشغولند.
در این میان، قطب گروه های مجرمانه منطقه شمال غرب اروپا به دلیل همجواری با بازارهای اصلی مصرف، زیرساخت های توسعه یافته و مجهز و نیز وجود جامعه ترک های مهاجر، نقش مهمی در توزیع هروئین اروپای قاره ای به عهده دارد. علاوه بر ترک ها، گروه های مجرمانه هلندی و مراکشی نیز جایگاه عمده ای در توزیع و قاچاق هروئین دارند. نکته قابل توجه اینست، که گروه های تبهکاری ترک، هروئین قاچاق را با موادمخدر صنعتی به خصوص اکستازی تولید شده در قطب شمال غرب اروپا، به منظور قاچاق به ترکیه مبادله می کنند. اخیرا بلژیک هم به عنوان دومین نقطه توزیع شناخته می شود.[4]
نام گروه های مجرمانه بالکان با تجارت غیرقانونی انسان، اسلحه و قاچاق موادمخدر گره خورده است. هیچیک از اینها را نمیتوان جدا از هم تصور نمود. کرواسی، مقدونیه و بوسنی هرزگوین کمترین تعداد گروه های تبهکاری را در منطقه بالکان دارند (بین ۱-۱۰ گروه). اما در مقابل درآلبانی بین ۲۵-۱۰۰ گروه فعالند. صربستان و مونته نگرو نیز حدود ۵۰ گروه تبهکاری دارد. ساختار گروه OCGهای کرواسی، بوسنی و صربستان سلسله مراتبی نیست آنها بیشتر گروه هایی وابسته با قدرت پایین هستند. اما آلبانیایی ها کاملا متفاوت با ساختاری سلسله مراتبی و شبیه قبیله و محافظه کار هستند.[5]
نحوه تمرکز OCG های این کشورها چندان متمرکز بر فعالیت تبهکاری مشخصی نیست و عمده فعالیت همه این گروه ها قاچاق موادمخدر، قاچاق انسان، قاچاق اسلحه، قاچاق وسایل نقلیه دزدی، قاچاق سیگار و بنزین است. دراین گروه ها اغلب تمرکز قومیت وجود ندارد و ممکنست یک گروه تبهکاری متشکل از چندین نژاد و قومیت باشد.نکته جالب در خصوص OCGهای منطقه بالکان اینست که صحبت درباره آنها در رسانه ها کار ناپسندی نیست و رسانه های جمعی منطقه اغلب به پیگیری وضعیت این گروه ها و نیز افشا نمودن روابط سیاستمداران با این گروه ها مشغولند.
پی‌نوشت‌ها
[1]EU Drug Market Report 2016, EMCDDA
[2]OCTA, EU organized crime threat assessment, EUROPOL report 2012.
[3]Paoli, L., & Reuter, P. (2008). Drug Trafficking and Ethnic Minorities in Western Europe. European Journal of Criminology, 5(1), 13–37.
[4]Laundering the Proceeds of Corruption, THE FINANCIAL ACTION TASK FORCE (FATF), July 2011
[5]Věra Stojarová,“Organized Crime in the Western Balkans”, HUMSEC Journal, Issue 1,2007.
