2019/09/15، 07:03 AM
آسیب سایبری/ آسیب نوپدید
گسترش فناوری های نوین در عرصه ی الکترونیک و رایانه در چند دهه ی گذشته، موجب پدیدار شدن انواع و اقسام لوازم و برنامه های الکترونیکی و رایانه ای از جمله اینترنت، تلفن همراه، ماهواره و بازی های رایانه ای در جهان شده است.
پتانسیل های مثبت و کاربردهای مفیدی که جنبه های گوناگون زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و تسریع، تسهیل و خلاقیت را برایش به ارمغان می آورد، بخشی از توانایی های معجزه آسای این شبکه ی جهانی است.
گسترش اینترنت در جامعه موجب بروز فرصت هایی جهت افزایش آگاهی افراد و حتی ایجاد اشتغال برای برخی از افراد شده است، ولی تهدیداتی نیز به همراه دارد.
با وجود اینترنت، علاوه بر وجود دنیای واقعی و الگوهای ارتباط سنتی در آن، فضاهای مجازی نیز ایجاد شده اند که نحوه ی تولید، انتقال و مصرف مصرف اطلاعات دیگر به شیوه سنتی صورت نمیپذیرد. و این الگوها، کاملا دگرگون شده اند اما این شبکه ی جهانی در حال گسترش، روی دیگری نیز دارد و آن وجود خطرات بالقوه است که گاهی می تواند به خساراتی بزرگ و جبران ناپذیر منجر گردد.
هر کاربر فضای مجازی با توجه به اهدافش، سیاستهای متفاوتی در برخورد با این فضا در دستور کار خود قرار میدهد.
در دسترس بودن این فناوری برای همگان، فضای مجازی را به کارزاری برای پیشبرد اهداف و سیاستهای مختلف تبدیل کرده است که برنده اصلی این نبرد را سطح مهارت و دانش رسانهای طرفین نبرد تعیین میکند.
برخلاف باور عمومی، فضای مجازی نه تنها باعث از بین رفتن کسب وکارهای سنتی نمیشود بلکه با ارائه ابزارهای جدید در تبلیغات و خدمات، شکل جدیدی به آنها میبخشد، خرید و فروش مواد مخدر و دخانیات هم از این مورد مستثنی نیستند؛ با ورود سوداگران مرگ به این فضا، مبارزه با توزیع و پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد افیونی نیز شکل جدیدی به خود گرفته است.
انتشار اخباری مبنی بر فروش مواد مخدر در فضای مجازی، نشان میدهد سوداگران مرگ در پی استفاده از ابزارهای نوین برای افزایش فروش و تسهیل در سیستم توزیع محصولات، بخشی از کانال فروش خود را به فضای مجازی منتقل کردند.
این شیادان با افزایش تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم برای انواع مواد مخدر و دخانیات در شبکههای اجتماعی موفق به معرفی، افزایش محبوبیت و فروش برخی از این مواد شده اند.
سوداگران مرگ با معرفی برخی مواد مخدر به عنوانی "موادی که اعتیاد ندارند" یا با پرزرق و برق نشان دادن حالات پس از مصرف این مواد در فضای مجازی، تا حد زیادی موفق به گسترش مصرف مواد مخدر در جوانان و کاهش سن اعتیاد شده اند.
علاوه بر مواد مخدر، با ارائه سرویسهایی مانند اجاره ساعتی قلیان و فروش دخیانیات در شبکههای اجتماعی و سایتهای اینترنتی سعی در جذب گسترده مخاطبان جوان و ترویج فرهنگ غلط مصرف دخانیات و مواد مخدر در جامعه دارند.
برخوردهای فیزیکی و روشهای سنتی برای پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد مخدر در شرایط جدید کارساز نخواهند بود و نیاز به تغییر و همگام شدن با پیشرفت فناوری دارند.
سازمانهای مرتبط با این معضل اجتماعی میباید با حضور فعال و موثر در فضای مجازی و استفاده از جذابیت این فضا برای مخاطبان با مهارت و دانش رسانهای بیشتر نسبت به شیادان این حوزه اقدام به تولید آموزشهای جذاب بصری کنند تا با افزایش سطح دانش و فرهنگ جامعه، افراد به صورت خودکنترل از اعتیاد به مواد مخدر دوری کنند.
علاوه بر اقدامات سازمانها، والدین با افزایش دانش رسانهای، ارتقاء مهارت کنترل فعالیت فرزندان در فضای مجازی و کسب اطلاعات راجب اعتیاد و راههای پیشگیری از آن میتوانند از مشکلات بسیاری در زمینه اعتیاد به مواد مخدر و سایر معضلات مرتبط به فضای مجازی جلوگیری کنند.*
در عصر حاضر یکی از مسائل مهم و اساسی که سلامتی انسان را با خطر بسیار زیادی مواجه ساخته، اعتیاد به مواد مخدر است. پژوهشگران در پژوهشی به نقش رسانههای مجازی در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر پرداختهاند.
از دلایل نوین و نوظهور گرایش به اعتیاد در بین اقشار جامعه میتوان به کارکرد رسانه نوین از جمله بستر اینترنت و فضای مجازی اشاره کرد.
امروزه اطلاعات قابل دسترسی توسط افراد و گروههای مختلف و با اهداف و انگیزههای متفاوت در فضای سایبر و درباره انواع مواد تولید میشود. برخی از اینترنت جهت گسترش دامنه فروش مواد اعتیادآور و درگیر کردن جوانان در رفتارهای غیرقانونی، استفاده میکنند.»
با توجه به ویژگیهای فضای مجازی و نیاز مبرم به ارائه مدلی جامع جهت پیشگیری از گرایش به مواد مخدر که از طریق کارکردهای منبعث از این فضا حاصل میشود، در این پژوهش تلاش شده است تا نسبت به ارائه مدل جامع پیشگیرانه از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی اقدام شود.
پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع پژوهشهای کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و متخصصان پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا، پلیس فتا ناجا و شاغلین سازمانهای مرتبط با موضوع تحقیق که دارای اشراف کامل به موضوع و به تعداد ۶۵ نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۵۶ نفر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده به عضویت نمونه آماری انتخاب شدند.
تعداد ۴۸ نفر از پاسخگویان را مردان و هشت نفر از حجم نمونه را زنان تشکیل میدادند. تعداد ۲۱ نفر از پاسخگویان دارای تحصیلات کارشناسی، ۲۹ نفر تحصیلات کارشناسی ارشد و شش نفر تحصیلات دکتری یا دانشجویان دکتری داشتند.
در این پژوهش آمده است: «نتایج نشان داد که تمامی ابعاد مدل ارائه شده در تحقیق حاضر، میتواند در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر نقش داشته باشد. همچنین نتایج بیانگر نقش به سزا و مسئولسازی کاربران در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر است. مسئولسازی میتواند با هدف
1- 1- ایجاد و گسترش مسئولیت در خصوص ترویج علوم پیشگیرانه از اعتیاد و تبلیغ زشتیهای مخدر در بستر اینترنت توسط نهادها و سازمانها و اقشار عادی در جامعه
2- ۲- تولید و گسترش خودجوش پایگاههای فعال در زمینه پیشگیری از اعتیاد
3- ۳- احساس مسئولیت و گزارش صفحات ترویج فساد، فیلمها و عکسهای مرتبط با مواد مخدر و اعتیاد به مبادی مربوطه و در نهایت
4- ۴- پردازش و ورود ارگانها و سازمانهای دارای صفحات مجازی پرطرفدار به عرصه پیشگیری از اعتیاد و تولید محتوای مرتبط در صفحات نامبرده انجامپذیر باشد.
نتایج نشان داد بعد فضای مجازی و مشارکت اجتماعی میتواند پس از مسئولسازی اجتماعی، نقش به سزایی در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر داشته باشد. در این میان میتوان به
1- برجستهسازی موضوع مواد مخدر و اعتیاد از طریق پایگاههای مجازی عام و خاص
2- ۲- حساسسازی افکار عمومی در جهت شکلگیری اتفاق نظر در بین مردم به خطرات فضای مجازی،
3- ۳- نظرخواهی از مردم در جهت مشارکت همگانی در جهت مبارزه با مواد مخدر در فضای مجازی،
4- ۴- جلب مشارکت عمومی تاثیرگذاران در بخش مجازی در امر مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد.»
در بخش دیگری از این مطالعه آمده است: «نتایج بیانگر نقش تولیدات خاص مجازی در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی بود. از رویکردهای این بخش میتوان به
۱- طراحی بازیها و سرگرمیهای مجازی و اپلیکیشنهای ضد اعتیاد،
۲- ارائه برنامههای سرگرمکننده توأم با برگزاری مسابقات مجازی پیشگیرانه،
۳- طراحی نرمافزارها و شبکههای اجتماعی بومی و
۴- برنامهریزی برای اوقات فراغت (کتابخانههای مجازی، مدارس مجازی) اشاره کرد.»
فضای مجازی و آگاهسازی بعد دیگری از تحقیق حاضر بوده که برابر نتایج تحقیق، نقش متوسطی را در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در سایبر داشته است.
محققان میگویند: «اما در بحث فضای مجازی و مدیریت آن که توسط خبرگان و متخصصان به عنوان آخرین بعد مؤثر در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی انتخاب شده، میتوان شاخصهای
1- ایجاد تدابیر نظارتی توسط ارگانها و سازمانهای مبارز و کنترلگر فضای مجازی،
2- ۲- مدیریت در زمان و مکان استفاده از بستر اینترنت و ورود به دنیای مجازی توسط خانوادهها و کاربران،
3- ۳- محدودسازی در استفاده از محتوا توسط خانوادهها و کاربران با به کارگیری برنامهها و کاربرد رمزنگار و در نهایت ورود شرکتهای ارائهدهنده خدمات مجازی در جهت کنترل ترافیک و عبور و مرور کاربران فضای مجازی را در نظر گرفت.
بنابر نتایج حاصله نقش و تأثیر رسانه مجازی در خصوص موضوع تحقیق مستقیم و حیاتی است و در برخی موارد غیر مستقیم و جنبی محسوب میشود.
گسترش فناوری های نوین در عرصه ی الکترونیک و رایانه در چند دهه ی گذشته، موجب پدیدار شدن انواع و اقسام لوازم و برنامه های الکترونیکی و رایانه ای از جمله اینترنت، تلفن همراه، ماهواره و بازی های رایانه ای در جهان شده است.
پتانسیل های مثبت و کاربردهای مفیدی که جنبه های گوناگون زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و تسریع، تسهیل و خلاقیت را برایش به ارمغان می آورد، بخشی از توانایی های معجزه آسای این شبکه ی جهانی است.
گسترش اینترنت در جامعه موجب بروز فرصت هایی جهت افزایش آگاهی افراد و حتی ایجاد اشتغال برای برخی از افراد شده است، ولی تهدیداتی نیز به همراه دارد.
با وجود اینترنت، علاوه بر وجود دنیای واقعی و الگوهای ارتباط سنتی در آن، فضاهای مجازی نیز ایجاد شده اند که نحوه ی تولید، انتقال و مصرف مصرف اطلاعات دیگر به شیوه سنتی صورت نمیپذیرد. و این الگوها، کاملا دگرگون شده اند اما این شبکه ی جهانی در حال گسترش، روی دیگری نیز دارد و آن وجود خطرات بالقوه است که گاهی می تواند به خساراتی بزرگ و جبران ناپذیر منجر گردد.
هر کاربر فضای مجازی با توجه به اهدافش، سیاستهای متفاوتی در برخورد با این فضا در دستور کار خود قرار میدهد.
در دسترس بودن این فناوری برای همگان، فضای مجازی را به کارزاری برای پیشبرد اهداف و سیاستهای مختلف تبدیل کرده است که برنده اصلی این نبرد را سطح مهارت و دانش رسانهای طرفین نبرد تعیین میکند.
برخلاف باور عمومی، فضای مجازی نه تنها باعث از بین رفتن کسب وکارهای سنتی نمیشود بلکه با ارائه ابزارهای جدید در تبلیغات و خدمات، شکل جدیدی به آنها میبخشد، خرید و فروش مواد مخدر و دخانیات هم از این مورد مستثنی نیستند؛ با ورود سوداگران مرگ به این فضا، مبارزه با توزیع و پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد افیونی نیز شکل جدیدی به خود گرفته است.
انتشار اخباری مبنی بر فروش مواد مخدر در فضای مجازی، نشان میدهد سوداگران مرگ در پی استفاده از ابزارهای نوین برای افزایش فروش و تسهیل در سیستم توزیع محصولات، بخشی از کانال فروش خود را به فضای مجازی منتقل کردند.
این شیادان با افزایش تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم برای انواع مواد مخدر و دخانیات در شبکههای اجتماعی موفق به معرفی، افزایش محبوبیت و فروش برخی از این مواد شده اند.
سوداگران مرگ با معرفی برخی مواد مخدر به عنوانی "موادی که اعتیاد ندارند" یا با پرزرق و برق نشان دادن حالات پس از مصرف این مواد در فضای مجازی، تا حد زیادی موفق به گسترش مصرف مواد مخدر در جوانان و کاهش سن اعتیاد شده اند.
علاوه بر مواد مخدر، با ارائه سرویسهایی مانند اجاره ساعتی قلیان و فروش دخیانیات در شبکههای اجتماعی و سایتهای اینترنتی سعی در جذب گسترده مخاطبان جوان و ترویج فرهنگ غلط مصرف دخانیات و مواد مخدر در جامعه دارند.
برخوردهای فیزیکی و روشهای سنتی برای پیشگیری از افزایش اعتیاد به مواد مخدر در شرایط جدید کارساز نخواهند بود و نیاز به تغییر و همگام شدن با پیشرفت فناوری دارند.
سازمانهای مرتبط با این معضل اجتماعی میباید با حضور فعال و موثر در فضای مجازی و استفاده از جذابیت این فضا برای مخاطبان با مهارت و دانش رسانهای بیشتر نسبت به شیادان این حوزه اقدام به تولید آموزشهای جذاب بصری کنند تا با افزایش سطح دانش و فرهنگ جامعه، افراد به صورت خودکنترل از اعتیاد به مواد مخدر دوری کنند.
علاوه بر اقدامات سازمانها، والدین با افزایش دانش رسانهای، ارتقاء مهارت کنترل فعالیت فرزندان در فضای مجازی و کسب اطلاعات راجب اعتیاد و راههای پیشگیری از آن میتوانند از مشکلات بسیاری در زمینه اعتیاد به مواد مخدر و سایر معضلات مرتبط به فضای مجازی جلوگیری کنند.*
در عصر حاضر یکی از مسائل مهم و اساسی که سلامتی انسان را با خطر بسیار زیادی مواجه ساخته، اعتیاد به مواد مخدر است. پژوهشگران در پژوهشی به نقش رسانههای مجازی در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر پرداختهاند.
از دلایل نوین و نوظهور گرایش به اعتیاد در بین اقشار جامعه میتوان به کارکرد رسانه نوین از جمله بستر اینترنت و فضای مجازی اشاره کرد.
امروزه اطلاعات قابل دسترسی توسط افراد و گروههای مختلف و با اهداف و انگیزههای متفاوت در فضای سایبر و درباره انواع مواد تولید میشود. برخی از اینترنت جهت گسترش دامنه فروش مواد اعتیادآور و درگیر کردن جوانان در رفتارهای غیرقانونی، استفاده میکنند.»
با توجه به ویژگیهای فضای مجازی و نیاز مبرم به ارائه مدلی جامع جهت پیشگیری از گرایش به مواد مخدر که از طریق کارکردهای منبعث از این فضا حاصل میشود، در این پژوهش تلاش شده است تا نسبت به ارائه مدل جامع پیشگیرانه از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی اقدام شود.
پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع پژوهشهای کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و متخصصان پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا، پلیس فتا ناجا و شاغلین سازمانهای مرتبط با موضوع تحقیق که دارای اشراف کامل به موضوع و به تعداد ۶۵ نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۵۶ نفر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده به عضویت نمونه آماری انتخاب شدند.
تعداد ۴۸ نفر از پاسخگویان را مردان و هشت نفر از حجم نمونه را زنان تشکیل میدادند. تعداد ۲۱ نفر از پاسخگویان دارای تحصیلات کارشناسی، ۲۹ نفر تحصیلات کارشناسی ارشد و شش نفر تحصیلات دکتری یا دانشجویان دکتری داشتند.
در این پژوهش آمده است: «نتایج نشان داد که تمامی ابعاد مدل ارائه شده در تحقیق حاضر، میتواند در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر نقش داشته باشد. همچنین نتایج بیانگر نقش به سزا و مسئولسازی کاربران در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر است. مسئولسازی میتواند با هدف
1- 1- ایجاد و گسترش مسئولیت در خصوص ترویج علوم پیشگیرانه از اعتیاد و تبلیغ زشتیهای مخدر در بستر اینترنت توسط نهادها و سازمانها و اقشار عادی در جامعه
2- ۲- تولید و گسترش خودجوش پایگاههای فعال در زمینه پیشگیری از اعتیاد
3- ۳- احساس مسئولیت و گزارش صفحات ترویج فساد، فیلمها و عکسهای مرتبط با مواد مخدر و اعتیاد به مبادی مربوطه و در نهایت
4- ۴- پردازش و ورود ارگانها و سازمانهای دارای صفحات مجازی پرطرفدار به عرصه پیشگیری از اعتیاد و تولید محتوای مرتبط در صفحات نامبرده انجامپذیر باشد.
نتایج نشان داد بعد فضای مجازی و مشارکت اجتماعی میتواند پس از مسئولسازی اجتماعی، نقش به سزایی در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در فضای سایبر داشته باشد. در این میان میتوان به
1- برجستهسازی موضوع مواد مخدر و اعتیاد از طریق پایگاههای مجازی عام و خاص
2- ۲- حساسسازی افکار عمومی در جهت شکلگیری اتفاق نظر در بین مردم به خطرات فضای مجازی،
3- ۳- نظرخواهی از مردم در جهت مشارکت همگانی در جهت مبارزه با مواد مخدر در فضای مجازی،
4- ۴- جلب مشارکت عمومی تاثیرگذاران در بخش مجازی در امر مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد.»
در بخش دیگری از این مطالعه آمده است: «نتایج بیانگر نقش تولیدات خاص مجازی در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی بود. از رویکردهای این بخش میتوان به
۱- طراحی بازیها و سرگرمیهای مجازی و اپلیکیشنهای ضد اعتیاد،
۲- ارائه برنامههای سرگرمکننده توأم با برگزاری مسابقات مجازی پیشگیرانه،
۳- طراحی نرمافزارها و شبکههای اجتماعی بومی و
۴- برنامهریزی برای اوقات فراغت (کتابخانههای مجازی، مدارس مجازی) اشاره کرد.»
فضای مجازی و آگاهسازی بعد دیگری از تحقیق حاضر بوده که برابر نتایج تحقیق، نقش متوسطی را در پیشگیری از گرایش به مواد مخدر در سایبر داشته است.
محققان میگویند: «اما در بحث فضای مجازی و مدیریت آن که توسط خبرگان و متخصصان به عنوان آخرین بعد مؤثر در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در فضای مجازی انتخاب شده، میتوان شاخصهای
1- ایجاد تدابیر نظارتی توسط ارگانها و سازمانهای مبارز و کنترلگر فضای مجازی،
2- ۲- مدیریت در زمان و مکان استفاده از بستر اینترنت و ورود به دنیای مجازی توسط خانوادهها و کاربران،
3- ۳- محدودسازی در استفاده از محتوا توسط خانوادهها و کاربران با به کارگیری برنامهها و کاربرد رمزنگار و در نهایت ورود شرکتهای ارائهدهنده خدمات مجازی در جهت کنترل ترافیک و عبور و مرور کاربران فضای مجازی را در نظر گرفت.
بنابر نتایج حاصله نقش و تأثیر رسانه مجازی در خصوص موضوع تحقیق مستقیم و حیاتی است و در برخی موارد غیر مستقیم و جنبی محسوب میشود.
زندگي مثل دوچرخه سواري مي ماند...
برای حفظ تعادل هميشه بايد در حركت باشی (آلبرت انيشتين)
برای حفظ تعادل هميشه بايد در حركت باشی (آلبرت انيشتين)