طالبان و مواد مخدر

[منصور براتی]

درفرصت پیش رو به موضوع «نقش طالبان در قاچاق مواد مخدر» می پردازیم.

تروریسم مواد مخدر پدیده ای نو ظهور محسوب می‌شود که در چند دهه اخیر در خدمت اهداف گروه های تروریستی قرار گرفته و ابعاد  جدیدی از تروریسم را آشکار کرده است.

تروریسم مواد مخدر Narcoterrorism  به اعمال تروریستی افراد و گروه‌هایی اطلاق می‌شود که مستقیم یا غیرمستقیم با  کشت، تولید، انتقال و توزیع مواد مخدر ارتباط دارند

ارتباط تروریسم و مواد مخدر را  نمی توان مقوله ای کوچک و  محدود  تلقی کرد، زیرا  درآمد قاچاق مواد مخدر به حدی کلان است که به یکی از منابع اصلی تامین هزینه های فعالیت گروهای تروریستی  تبدیل شده است.

اگرچه تمام گروه‌های تروریستی ، وابسته به سود حاصل از مواد مخدر نیستند، ولی برخی به شدت به آن وابسته‌اند. بگونه ای که بدون  حصول عایدات حاصل از مواد مخدر، حیات و مبارزه و جنگ برای آنها ممکن نیست.

گروه طالبان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی، در افغانستان حاکمیت داشت و قوانین سختگیرانه شریعت اسلامی را اعمال می‌کرد.این گروه از زمان رانده شدن از قدرت، جنگ طولانی مدتی را در سراسر افغانستان ادامه داد.

گروه طالبان در سال 1994 اعلان نمودند که با کشت و قاچاق مواد مخدر مبارزه مي کند. اما آن ها به زودي اهميت اقتصادي مواد مخدر را به منظور اخذ ماليات از آن درک نمودند.

وقتي که قندهار را براي بار اول تصرف نمودند، اعلان کردند که از کشت کوکنار و توليد ترياک جلوگيري مي شود. اعلان طالبان، ديپلمات هاي آمريکايي را تشويق کرد که فوري با طالبان تماس برقرار نمايد. ولي در جريان چند ماه،طالبان دريافتند که آن ها به کشت کوکنار نیاز مبرم دارند و جلوگيري از آن ، هم به دهقانان ضرر می ساند و هم  اینکه منبع بزرگ عايداتي خودرا از دست می دهند .

طالبان در همین موازات ضمن حمایت از کشت وتولید مواد مخدر، به جمع آوري ماليات اسلامي «ذکات» از تمام معامله گران ترياک آغاز نمودند.

کشت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان اغلب با حمایت مستقیم و غیر مستقیم طالبان  انجام می شود که يکي از معضلات جدي براي افغانستان و کشور هاي منطقه به وجود آورده است. اين محصول پيوند مستقیم با ناامني در افغانستان و کشور هاي منطقه دارد.

در گزارش هاي سالانه دفتر جرايم و مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل و وزارت مبارزه با مواد مخدر اين نکته بار ها يادآوري شده است که کشت و قاچاق مواد مخدر در ولاياتي افزايش داشته است که گروه طالبان بر بخش هاي از آن ولايت کنترل دارند. به عبارت ديگر، ميان کشت و قاچاق مواد مخدر و حضور گروه طالبان پيوند مستقيم وجود دارد.

به عنوان مثال کشت مواد مخدر در جنوب 66 در صد گزارش شده است. در مرکز افغانستان که گروه طالبان نفوذ ندارد تنها 0/2 در صد بوده است.

محمدهاشم اورتاق، مسئول مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله افغانستان طی مصاحبه ای اظهار داشته : طالبان از طریق کشت، فرآوری و فروش مواد مخدر هزینه‌های جنگ‌شان در افغانستان را به دست می‌آورند.

اورتاق درآمد سالانه طالبان از محل فروش مواد مخدر را حدود ۵۰۰ میلیون دلار اعلام کرد. این اظهارات همزمان با آغاز دور تازه گفت‌وگوهای صلح میان طالبان و آمریکا بیان شده است.

تخمین زده می‌شود که درآمد سالانه این گروه از سال ۲۰۱۱ به بعد ۴۰۰ میلیون دلار آمریکایی بوده. اما باور بر این است که در سال‌های اخیر این رقم تا یک و نیم میلیارد دلار افزایش داشته است.

دولت‌های افغانستان و ایالات متحده آمریکا جهت ضربه به بنیه مالی طالبان ، بمباران  مزارع وآزمایشگاه‌هایی تولید مواد مخدر این گروه را در دستور کار خود قرار داده است.

آمریکا مدعی شده که تا ماه اوت یا آگست ۲۰۱۸، در حدود ۲۰۰ آزمایشگاه مواد مخدر را تخریب کرده؛ تخمین زده شده که ۴۰۰ تا ۵۰۰ آزمایشگاه در افغانستان وجود دارد که قریب به نیمی از آنها در ولایت جنوبی هلمند فعال‌ است.

همچنین ادعا شده که در اثر حملات هوایی، نزدیک به یک چهارم درآمدهایی که طالبان از ناحیه تجارت تریاک داشتند، نابود شده است.

 

اما اثرات درازمدت این حملات تا کنون روشن نیست. حتی وقتی آزمایشگاه‌ها تخریب شوند، به زودی با پول کمی قابل بازسازی‌اند.

طالبان از مزرعه داران خشخاش ، ده در صد مالیات دریافت می‌کنند.آنها از آزمایشگاه‌هایی که در آن تریاک به هیروئین تبدیل می‌شود و نیز از کسانی که مواد مخدر قاچاق می‌کنند، مالیات اخذ می نمایند.

برآورد شده که سهم سالیانه طالبان از تجارت غیرقانونی مواد مخدر، بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است.ارتش آمریکا می‌گوید ۶۰ درصد درآمدهای طالبان از ناحیه مواد مخدر تامین می‌شود.

كاهش تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان ، این كشور همچنان قطب تولید مواد مخدر جهان است و تحلیلگران بر این باورند كه فساد، فقر و حضور آمریكا و گروه های تروریستی مانع از توقف تولید مواد در افغانستان خواهد شد