نقش آمریکا در افزایش کشت و تولید مواد در افغانستان

به نوشته «متیو رید» تحلیلگر نشریه فارن افرز، سال 2017 میلادی تولیدات مواد مخدر افغانستان با رشد 87 درصدی به بیش از 9 هزار تن رسید كه در مقایسه با سال 2016 افزایش چشم گیری داشته است. گزارش ها حاكی از این است كه این صنعت نیمی از تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشكیل می دهد و تقریبا 85 درصد از تریاك جهان را تامین می كند. كاشت تریاك بیشتر در شهرهای جنوبی افغانستان مانند هلمند و ننگرهار صورت می گیرد؛ این تجارت میلیارد دلاری، افغانستان را به قطب تولید تریاك جهان تبدیل كرده است.

حکومت طالبان برای نشان دادن چهره شایسته خود، به جامعه جهانی ونیز وانمود کردن مبنی براینکه توانایی اداره افغانستان را دارند وهمچنین به منظور مقابله با فشارهای بین المللی ، در سال 2000 مصوبه ای راجع به ممنوعیت کشت خشخاش و تولید مواد مخدر صادر نمودند. جالب اینکه، این مصوبه تولید مواد مخدر را بطور قابل ملاحظه کاهش داد.ولی در سال 2001 امریکا، به استناد بر امتناع طالبان از تحویل اسامه بن لادن (مظنون عمده سازماندهی حملات تروریستی 11 سپتامبر)، به بهانه مبارزه با تروریزم در افغانستان مداخله کردند. آنگاه تولید مواد مخدر در افغانستان یکباره شدیداً افزایش یافت.

رابطه القاعده با زمین های كشت خشخاش تحت مالكیت طالبان كاملا مبتنی بر مستندات است. شبكه حقانی (گروه شبه‌نظامی در مناطق مرزی افغانستان و پاكستان) كه یكی از تهدیدات بزرگ ناتو در افغانستان محسوب می شود نیز بودجه خود را از طریق مالیات های تجارت تریاك تامین می كند

دیگر بازیگران منطقه ای نظیر حزب 'تحریك- طالبان' پاكستان نیز توسط صدور مجوز عبور محموله های مواد مخدر از قلمرو آنها، میلیاردها دلار درآمد كسب می كنند

به هر حال وقوع سال‌ها جنگ و درگیری در افغانستان و همچنین ناامنی، نابودی زیرساخت‌های اقتصادی و عدم بازسازی و توسعه اقتصادی جامعه افغانستان، سبب شده‌است تا افغانستان در ردیف بزرگترین كشورهای تولیدكننده تریاك در جهان قرار گیرد علاوه بر این، نظرسنجی ها نشان می‌دهد كه بی‌ثباتی سیاسی، فساد اداری، بیكاری، نبود امكانات آموزشی كافی برای اشتغال به فعالیت های بهتر، كمبود خدمات مالی و فروش تریاک توسط كشاورزان افغان از دلایل اجتماعی و اقتصادی افزایش مواد مخدر در این كشور است

وضع در حال حاضر به اندازه ای وخیم شده است که سهم افغانستان در تولید جهانی مواد مخدره به 93% رسیده و خشخاش در این کشور تقریباً در همه جا کشت میشود. در عین حال برخی رهبران محلی و ماموران دولتی نیز در تجارت مواد مخدر دست دارند. گروه های تروریستی هم ازاین تجارت سود می برند. همچنین نیروهای خارجی مخصوصا آمریکایی ها نیزازاین سفره گسترده منتفع می گردند.

در زمینه حضور نظامیان امریکا و ناتو در افغانستان با گذشت هر سال ، تولید مواد مخدر در خاک این کشور به سرعت زیاد افزایش می یابد. قابل یاداوری است که در بخش اعظم مناطق تولیدکننده مواد مخدر نیروهای انگلیسی و امریکایی مستقرند که وظیفه آنها، ظاهراً، مبارزه با مواد مخدر می باشد.

طبق گزارش دفتر سازمان ملل متحد در باره مبارزه با مواد مخدر در افغانستان، مرکز اصلی تولید مواد مخدر ولایت هلمند می باشد. طبق آمار موجود، 60% تمام مواد مخدر در همین ولایت تولید میشوند. قبل از خروج نیروهای خارجی در سال 2014 در منطقه شورابک ولایت هلمند بزرگترین پایگاه نیروهای انگلیسی،امریکایی احداث شده بود. تولید بزرگ مقیاس مواد مخدر در جوار بزرگترین پایگاه نظامی خارجی در خاک افغانستان باعث بدگمانی شدید محافل سیاسی و اجتماعی در باره دست داشتن نظامیان خارجی در کشت خشخاش و قاچاق چنین مواد پردرآمد میگردد.

در سال 2013 وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان اعلام داشت که در سال اخیر در کشور 5500 تن مواد مخدر تولید شده بود و در سال بعد سطح تولید به 6400 تن رسیده بود. در ولایت هلمند در 100 هزار هکتار زمین خشخاش کشت میشود. در سال 2015، یعنی بعد از خروج نیروهای امریکایی و کاهش نیروهای ناتو و تشکیل حکومت وحدت ملی، حجم تولید مواد مخدر را در افغانستان 3200 تن تشکیل داده بود. در سال 2016 این رقم به 4800 تن رسید. باوجود این، در وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان و نمایندگی سازمان ملل متحد در کابل بعد از اعلان استراتیژی نو امریکا در افغانستان اعلام داشتند که در سال 2017 در 328000 هکتار زمین خشخاش کشت میشود که به اندازه 63%، نسبت به سال گذشته بیشتر است.

بیشترین مزارع خشخاش در ولایات هلمند، قندهار و روزگان، جای که نیروهای خارجی مستقرند، وجود دارند. دهقانان محلی میگویند که طی 24 ساعت در این ولایات هلیکوپترها و هواپیما ها بر زمین فرود می آیند، وباحمل مواد مخدر به جای نامعلومی پرواز میکنند.

وزیر خارجه روسیه اعلام کرد که آمریکا و ناتو در تجارت مواد مخدر و قاچاق هروئین از افغانستان به سایر کشورها نقش دارد.وی تصریح کرد که آمریکا و ناتو از سربازان خود برای محافظت از کشت، تولید و قاچاق هروئین از افغانستان به سایر کشورهای جهان استفاده می‌کند.

لاوروف با اشاره به اینکه افغانستان هم اکنون ۹۰ درصد از هروئین جهان را تامین می‌کند با متهم کردن آمریکا به نادیده گرفتن این مسئله، گفت که این آمار نشانگر آزادی در تجارت، کشت و تولید هروئین در افغانستان است.

وزیر خارجه روسیه افزود: حتی اگر نیروهای ناتو و سربازان آمریکایی بصورت مستقیم دخیل در تجارت مواد مخدر در افغانستان نباشند، اما شواهد واقعی مبنی برنادیده گرفتن قاچاق مواد مخدر از سوی نیروهای خارجی در افغانستان وجود دارد.از آغاز حضور نظامی آمریکا به افغانستان، مسکو همواره نگرانی خود در رابطه با قاچاق مواد مخدر و عدم تمایل آمریکا برای از بین بردن مزارع خشخاش در افغانستان را مطرح کرده است.

«جان سپکو»سربازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان نیز چند ماه قبل در اولین گزارش این سازمان به دونالد ترامپ تصریح کرده بود که کشت مواد مخدر علی‌رغم هزینه‌های میلیاردی واشنگتن در امر مبارزه با موادمخدر در افغانستان چندین برابر افزایش یافته است.

با وجود اینکه مقامات افغان همواره تاکید کرده‌اند که کشت و تجارت مواد مخدر نقش اساسی در دوام جنگ و تامین مالی مخالفان مسلح دولت در افغانستان دارد، آمریکا و ناتو در امر مبارزه با کشت و تجارت مواد مخدر صادقانه عمل نکرده‌اند.

به گزارش دفترخبرگزاری تسنیم، "سلیمان سویلو" گفت:آمریکایی ها درکشت و تولید مواد مخدر در افغانستان و همچنین انتقال آن به کشورهای اروپایی وهمچنین تجارت مواد مخدر دخیل هستند.

روزنامه "گاردین" نیز اخیرا در گزارشی نوشته، در دهه 70 میلادی آمریکا با همکاری پاکستان مراکز تولید هروئین را درمناطق مرزی افغانستان ایجاد کرد تا ازآن برای تامین منابع مالی مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی استفاده کند اما با وجود شکست شوروی تولید مواد مخدر متوقف نشد و اکنون افغانستان 90 درصد از هروئین جهان را تامین می‌کند.

کارشناسان افغان میگویند: خارجی ها، به ویژه امریکایی ها، از تولید و تجارت غیرقانونی مواد مخدر در افغانستان سود کلانی به دست می آورند. اگر امریکایی ها و دیگراعضای ناتو در تجارت مواد مخدر دست نمی داشتند، مواد مخدر تولیدشده در افغانستان با این حجم به اروپا نمی رسید، انتقال مواد مخدر به اروپا با چنین مقیاسی از توان قاچاقچیان محلی خارج می باشد. برای حمل مواد مخدر، ازهواپیما های ترانسپورت نظامی که از سرحدات افغانستان رفت و آمد دارند،بدون هیچ گونه نظارت و کنترلی ، استفاده میکنند.

از جمله دلایل مهم افزایش تولیدات مواد مخدر در افغانستان، پولساز بودن این صنعت برای آمریكا و گروه های تروریستی نظیر طالبان است؛ سود حاصل از تجارت مواد مخدر 65 درصد از درآمد طالبان و دیگر گروه های تروریستی افغانستان را تامین می كند

به رغم برخی تلاشها برای كاهش تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان ، این كشور همچنان قطب تولید مواد مخدر جهان است و تحلیلگران بر این باورند كه فساد، فقر و حضور آمریكا و گروه های تروریستی مانع از توقف تولید مواد در افغانستان خواهد شد

افغانستان از سال 1992 به عنوان بزرگترین تولید كننده تریاك (گیاه خشخاش) در جهان شناخته می‌شود. میزان كشت و تولید فصلی خشخاش در بین سال‌های 2004 تا 2007 (سال‌های حضور نیروهای آمریكایی و ناتو) به بیشترین میزان خودش در مقایسه با سال های حكومت طالبان رسید.

در سال 2007 زمین‌هایی كه برای تولید خشخاش در افغانستان به كار می ‌رفت از میزان زمین‌هایی كه برای پرورش كوكائین در آمریكای جنوبی مورد استفاده قرار می‌گرفت، بیشتر بود. تولید مواد مخدر در این كشور، از زمان جنگ افغانستان رو به افزایش گذاشته ‌است و امروز در بالاترین سطح خود در طول تاریخ این كشور است

روزنامه انگلیسی دیلی استار در گزارشی خبری افشاء كرد كه تمام مراحل تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان طی دهه 1980 میلادی زیر نظر سازمان اطلاعات خارجه آمریكا موسوم به سیا انجام می شد

به گزارش ایرنا، به دنبال كشته شدن بسیاری از جوانان امریكایی به علت مصرف بیش از اندازه هروئین به تازگی تحقیقاتی توسط روزنامه دیلی استار صورت گرفته كه نشان می دهد سرچشمه تولید و توزیع بسیاری از مواد مخدر در كشور آمریكا به دست سازمان اطلاعات خارجی این كشور صورت می گیرد

نویسنده «جان پوتاش» در مقاله ای عنوان كرد كه بسیاری از خوانندگان آمریكایی به علت تبلیغ ایدئولوژی های چپ گرای خود به شدت تحت نظارت سازمان سیا قرار داشتند كه در دهه 1980 سازمان سیا آمریكا بعد از قاچاق مواد مخدر از افغانستان آن را به داخل كشور وارد كرده و سپس خود میان خوانندگان و چهره های مشهور توزیع می كرد.

«جان استاكول » نیروی سابق سازمان سیا نیز در گفت و گو با دیلی استار افشا می كند كه سازمان اطلاعات آمریكا بخش عمده مواد مخدر افغانستان را به بیرون قاچاق كرد و در حقیقت تجارت هروئین به دست نیروهای این سازمان هدایت می شودجان استاكول در ادامه می افزاید، در دهه 1980 تا اوایل دهه 1990 تمام هروئین مصرفی آمریكا توسط سازمان سیا در افغانستان تامین شده و سپس به امریكا منتقل می شدند.

جان استاكول همچنین می گوید، گلبدین حكمتیار رئیس سابق حزب اسلامی افغانستان برای مقابله با نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سابق در زمان ورود ارتش سرخ به افغانستان بیش از 600 میلیون دلار از امریكا پول دریافت كرده است.

وضع در حال حاضر به اندازه وخیم شده که سهم افغانستان در تولید جهانی مواد مخدره به 93% رسیده و خشخاش در این کشور تقریباً در همه جا کشت میشود. در عین حال برخی رهبران محلی و ماموران دولتی نیز در تجارت مواد مخدر دست دارند. گروه های تروریستی هم ازاین تجارت سود می برند. همچنین نیروهای خارجی مخصوصا آمریکایی ها نیزازاین سفره گسترده منتفع می گردند.

به گزارش ایرنا به نقل از نشریه فارن افرز، توافق صلح با طالبان ممكن است قریب الوقوع باشد اما افغانستان هنوز هم یكی از بزرگترین تولیدكنندگان مواد مخدر در جهان است و با وقوع احتمالی صلح ، مشكل تولید مواد مخدر در افغانستان به زودی حل نخواهد شد.

ساده لوحانه است كه باور كنیم طالبان، با تحمل زیان های قابل توجهی که در میدان های نبرد متحمل شده و حملات گسترده ای که توسط آمریکا به فرماندهان ارشد این گروه نموده و باعث تضعیف طالبان شده است، موجب کاهش کاشت خشخاش و تولید مواد مخدر در افغانستان شود .علاوه بر گروه های تروریستی، فساد سیاسی در میان مقامات دولتی، جنگ سالاران و گروه های شورشی از دیگر عوامل تشدید تولیدات مواد مخدر حتی پس از صلح با طالبان خواهد بود.