هرچند بازار محرک‌ها رو به توسعه حرکت کرده‌است. شواهد حاکی از آن است که امروز مت‌آمفتامین و کاتینون‌ها[۱]، از جمله مفدرون[۲] و فلاکا (آلفا-پی‌وی‌پی)[۳]  در بازار روسیه به گستردگی یافت می‌شود. در همین راستا مقامات روسیه از افزایش چشمگیر آزمایشگاه‌های مخفی تولید کننده انواع مواد خبر داده‌اند که بالغ بر ۷۰ درصد در سه سال گذشته رشد داشته و به ۶۸ آزمایشگاه در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

بازار مت‌آمفتامین در افغانستان و عراق رشد کرده است. نظرسنجی از افراد در بیمارستان‌ها، زندان‌ها و نیز دیگر نهادها نشان از آن دارد که افزایش مصرف مت آمفتامین در عراق به سال ۲۰۱۲ باز می‌گردد. در کنار «کپتاگون[۴]»  و ترامادول، مت آمفتامین بلوری[۵] نیز به نگرانی عمده مبدل شده اند. پژوهش دیگری نیز در سال ۲۰۱۵ این یافته‌ها را تأیید کرد و نشان داد که مصرف کنندگان دسترسی به کانابیس را از کپتاگون یا مت آمفتامین دشوارتر می‌دانند. همچنین در سال های اخیر مقامات عراقی چند آزمایشگاه‌های تولید مت‌آمفتامین را کشف کرده‌اند و هیئت بین المللی کنترل مواد مخدر[۶] نیز نگرانی خود از واردات سودوافدرین (که به عنوان پیش‌ساز تولید مت‌آمفتامین به کار می‌رود) را ابراز کرده است.

در افغانستان اما کشفیات مت‌آمفتامین از سال ۲۰۱۴ (که شروع تولید به آن باز می‌گردد) به صورت تدریجی افزایش یافته است. اما میزان کشفیات در شش ماه نخست سال ۲۰۱۹ (۶۵۷ کیلوگرم) نشان از جهشی بزرگ نسبت به سال قبل دارد. مت آمفتامین کشف شده در سایر کشورها (که به نظر می‌رسد در افغانستان تولید شده) نیز نشان می‌دهد تولید شیشه در افغانستان با سرعت بالایی در حال افزایش است.

مصرف کانابیس در بیشتر مناطقی که مصرف غیر دارویی قانونی شده، روبه افزایش است. کانادا، اوروگوئه و نیز ۱۱ ایالت از آمریکا تولید و فروش محصولات غیر دارویی کانابیس را قانونی سازی کرده اند. بیشتر ایالاتی که مصرف کانابیس را قانونی سازی کرده‌اند، شاهد افزایش مصرف بوده ایم، اگرچه در ایالت‌هایی که این کار را نکرده‌اند نیز شاهد روند مشابهی هستیم. در کلورادو و واشنگتن که نخستین ایالت‌های آمریکا در تصویب قانونی سازی بوده اند، افزایش مصرف غیردارویی کانابیس میان بزرگسالان، به‌ویژه از منظر مصرف در ماه گذشته، مصرف روزانه و تقریباً هر روزه، از سال ۲۰۱۲ از میانگین سراسری آمریکا بالاتر رفته است.

در اوروگوئه نیز همه شاخص‌ها نشان از آن دارد که مصرف کانابیس از سال ۲۰۱۱ (مصرف ماه گذشته تقریباً دو برابر شده است) زیاد شده است. این امر حاکی از آن است که بیشترین میزان افزایش در حوزه مصرف مرتب و همیشگی مواد به وقوع پیوسته. داده‌های کوتاه مدت از کانادا نیز نشان می دهد که همزمان با گسترش بازار قانونی در این کشور در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، مصرف نیز افزایش یافته است. اگرچه ۴۰ درصد مصرف کنندگان تا سال ۲۰۱۹ هنوز برای تأمین محصولات کانابیس به منابع غیرقانونی متکی هستند.

برآورد شده است که در سال ۲۰۱۷ در سراسر جهان حدود ۲۷ میلیون نفر (معادل ۰.۵ درصد جمعیت بزرگسال) آمفتامین‌ها از جمله آمفتامین، مت‌آمفتامین و محرک‌های دارویی را مصرف کرده‌اند. شیوع مصرف سال گذشته آمفتامین‌ها به ویژه در آمریکای شمالی (۲.۳ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله) و استرالیا و نیوزیلند (۱.۳ درصد) بالا است. مصرف سال گذشته آمفتامین‌ها در آسیا بر حسب درصد جمعیت در سطح مشابه با میانگین جهانی (۰.۵ درصد) قرار دارد. تقریباً نیمی از جمعیت برآورد شده جهانی به عنوان مصرف‌کنندگان سال گذشته آمفتامین‌ها (۱۲.۷ میلیون نفر) در آسیا زندگی می‌کنند، اگرچه این منطقه ۶۰ درصد از جمعیت جهان در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال را در خود جای داده است.

نوع و شکل آمفتامین‌های مورد مصرف بین مناطق و مناطق فرعی مختلف تفاوت چشمگیری دارد. در آمریکای شمالی، مصرف غیر پزشکی محرک‌های دارویی و مت‌آمفتامین بیشترین شیوع را دارد؛ در شرق و جنوب شرقی آسیا و اقیانوسیه (استرالیا و نیوزیلند)، مت‌آمفتامین بیش از مواد دیگر مصرف می‌شود. و در غرب و مرکز اروپای و خاور نزدیک و خاورمیانه، آمفتامین پرمصرف‌ترین ماده است. در خاورمیانه آمفتامین معمولاً به نام «کپتاگون[۱]» شناخته می‌شود. در بسیاری از کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی به ویژه کشورهایی که داده‌های نظرسنجی اخیر را گزارش کرده‌اند، مصرف غیر پزشکی محرک‌های دارویی بیشتر از متداول‌تر از مصرف دیگر آمفتامین‌ها است. گزارش شده است که مصرف غیر پزشکی قرص‌های کاهش وزن در زنان رایج‌تر از مردان است و قرص‌هایی مانند سیبوترامین هیدروکلرید مونوهیدرات (که با نام‌های تجاری آدران و ایپومکس فروخته می‌شود) و فن ترمین (که با نام‌های تجاری دورامین و سوپرنزا فروخته می‌شود) همراه متیل فنیدات و آمفتامین پرمصرف‌ترین مواد محرک دارویی در این مناطق هستند که به صورت نادرست مصرف می‌شوند.

آمریکای شمالی

در آمریکای شمالی نشانه‌هایی از افزایش مصرف مت‌آمفتامین در سال ۲۰۱۸ دیده می‌شد. در ایالات متحده، ۱.۹ درصد از جمعیت ۱۲ ساله و بالاتر یا ۵.۱ میلیون نفر، مصرف نادرست محرک‌های دارویی را گزارش کرده‌اند، در حالی که ۰.۷ درصد از جمعیت ۱۲ ساله و بالاتر یا ۱.۹ میلیون نفر مصرف مت‌آمفتامین در سال پیش از نظرسنجی را گزارش کردند. در حالی که داده‌های نظرسنجی اخیر روندی کاهشی در مصرف نادرست محرک‌های دارویی نشان می‌دهد مصرف مت‌آمفتامین در ایالات متحده افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۸، مصرف مت‌آمفتامین در میان بزرگسالان جوان (۱۸ تا ۲۵ ساله) کاهش یافت اما در میان بزرگسالان ۲۶ ساله و بالاتر افزایش قابل توجهی داشت. این آمار جمعیت‌های بستری شده و بی‌خانمان را در بر ندارد؛ احتمال می‌رود که هر دوی این گروه‌ها تحت تأثیر نرخ‌های نامتناسب بالاتر مصرف مواد مخدر قرار داشته باشند.

بر اساس گزارش‌ها در سال‌های اخیر میزان خلوص آمفتامین به ازای هر گرم در ایالات متحده به طور میانگین بیش از ۹۰ درصد بوده است، در حالی که قیمت‌ها با ۱۸ درصد کاهش نسبت به سال گذشته به ۵۶ دلار در هر گرم خالص آمفتامین رسیده است. اگرچه مت‌آمفتامین در ایالات متحده در طول تاریخ/همواره با هروئین مخلوط می‌شده و مخدر ترکیبی اسپیدبال[۲] تولید می‌کرده است‌ ولی اکنون چنین ترکیباتی بسیار نادر است. گزارش‌های اخیر آزمایشگاه پزشکی قانونی نشان می‌دهد که اگرچه هنوز بهصورت نسبتاً نادر ولی ترکیبیاتی از مت‌آمفتامین، فنتانیل و آنالوگ‌های فنتانیل در بازارهای مواد مخدر ایالات متحده وجود دارد.

اروپای غربی و مرکزی

در سال ۲۰۱۸ برآورده شده است که شیوع مصرف سال گذشته آمفتامین در اروپا در سطح ۰.۵ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله یا ۲.۵ میلیون نفر قرار دارد. آمفتامین در غرب و مرکز اروپا پرمصرف‌تر از مت‌آمفتامین است و مصرف آن عمدتاً در چک گزارش شده است، اگرچه در حال حاضر مصرف فزاینده این ماده مخدر در دیگر کشورها از جمله قبرس، شرق آلمان، اسلواکی و اسپانیا و همچنین در مناطقی از شمال اروپا گزارش شده است. از سال ۲۰۰۹، مصرف آمفتامین در بیشتر کشورهای غرب و مرکز اروپا نسبتاً ثابت بوده است. گرچه کشورهایی با شیوع بالا مانند آلمان (۱.۲ درصد) و هلند (۱.۸ درصد) مصرف روزافزون آمفتامین‌ها را گزارش می‌کنند.

تحلیل فاضلاب اروپا الگوهای مصرف آمفتامین‌‌ها را که در داده‌های نظرسنجی خانوارها گزراش شده است تأیید می‌کند؛ نتیجه به شیوع کلی مصرف آمفتامین در اروپا اشاره دارد که بالاتر از مت‌آمفتامین است زیرا مصرف مت‌آمفتامین فقط در چند کشور غالب است. تحلیل فاضلاب که در ۱۴۰ شهر از ۳۳ کشور در سراسر اروپا انجام شد نشان می‌دهد که مقدار آمفتامین مصرف شده به ازای هر نفر در طول دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹، در سال ۲۰۱۹ افزایشی ۱.۷ برابری داشته است. در بیشتر شهرهای این تحلیل آمفتامین پرمصرف‌ترین ماده گروه آمفتامین‌ها در سال ۲۰۱۹ (یا آخرین سال موجود) بود. با این حال میزان مت‌آمفتامین موجود در فاضلاب بالاتر از آمفتامین یافت شده در فاضلاب این کشورها و شهرها بود: چک، آلمان (در مناطق هم مرز با چک)، شمال ایتالیا (میلان)، لیتوانی، اسلواکی، اسپانیا (مادرید و بارسلونا)، برخی شهرهای سوئیس (زوریخ، بازل و ژنو) و ترکیه (استانبول).

مقدار آمفتامین و مت‌آمفتامین موجود در فاضلاب شهرهای شرکت‌کننده در تحلیل طی دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ به ترتیب افزایشی پنجاه، و هفتاد و پنج درصدی داشت و البته این روند با برخی نوسانات همراه بود. این روند صعودی در مورد مت‌آمفتامین مشخص‌تر بود.

[۱] . cathinone

[۲] . mephedrone

[۳] . alpha-PVP

[۴] . captagon

[۵] . crystalline methamphetamine